Thursday, August 1, 2013

लोकशाही धोक्यात आणणारा काॅर्पोरेट उद्योग


आजच्या लोकसत्तामधे 'कुणाच्या भांडवलावर कुणाची हा लेख  राजीव साने ह्यांनी लिहून, आम्हां वाचकांना उद्योग व श्रमिक यांच्यामधल्या बदललेल्या नात्याचे पदर उलगडून दाखवले आहेत. आपण वर्णिलेल्या मॅनेजमेंटशाहीलाच अलिकडे काॅर्पोरेट व्यवस्थापन असेही म्हणतात. व्यवस्थापन क्षेत्रातील उच्च शिक्षित तरूणांचेही ह्या क्षेत्रात 'टाॅपवर' जाण्याचे स्वप्न असते. हीच मंडळी पुढे आपल्या ज्ञानामुळे व अनुभवामुळे, ज्यांचे भांडवल व जोखीम अत्यल्प आहे त्यांच्या हातचे बाहुले बनून उद्योगातील श्रमिकांचे शोषण करण्याच्या, ग्राहक/करदाता/बचतदार ह्यांना भुलविण्याच्या, इन्स्टिट्यूशनल फायनान्स उपलब्ध करण्याच्या युक्त्या-प्रयुक्त्या शोधून काढतात. चाकरी, भले ती गलेलठ्ठ पगाराची असो, बजावणारी हीच मंडळी पंचतारांकित हाॅटेलांमधून भरणार्या परिषदा-परिसंवादांमधून,काॅर्पोरेट सोशल रिस्पाॅन्सिबिलिटी, उत्तम औद्योगिक संबंध राखण्याच्या पध्दती आदिंवर भरल्या पोटी चर्चा करतात. हे करीत असताना आपण प्रत्यक्ष-अप्रत्यक्ष करीत असलेल्या श्रमिकांच्या, ग्राहकांच्या,बचतदारांच्या शोषणाला त्यांनी सोयीस्कररीत्या नजरेआड केलेले असते. 

आज उद्योगांमधे, मग ते खाजगी असोत वा सार्वजनिक, सरकारी आशिर्वादाने आपण सूचित केल्याप्रमाणे श्रमिकांचे शोषण उच्च कोटीला पोहोचले आहे. कंत्राटी कामगार प्रथेच्या अनिर्बंध वापरामुळे,मग ते सुरक्षा कर्मचारी, सफाई कामगार,लोडर आदि अल्पशिक्षित असो़त वा आयटी शी संबंधित सुशिक्षित/उच्च शिक्षित अभियंते असो़त, सारेच व्यवस्थेचा बळी ठरले आहेत. नोकरीची हमी म्हणजेच 'जाॅब सिक्युरिटी' तर कधीच इतिहास जमा करण्यांत आली आहे. कायद्यांचे संरक्षण हिरावून घेतलेल्या ह्या वर्गामधे असंतोषाची व नैराश्याची अदृश्य भावना वाढीस लागली आहे. त्यांत भरीस भर म्हणून महागाईने व करवाढीच्या ओझ्यांने कंबरडे मोडलेल्या सामान्य ग्राहक,गुंतवणूकदार, करदात्यामधेही अस्वस्थता वाढीस लागली आहे. ह्याची दखल वेळीच घेतली नाही तर इजिप्त,ब्राझील,ट्युनिशिया,तुर्कस्तान प्रमाणे असंतोषाची त्सुनामी येण्याचा दिवस उजाडण्यास फार जावा लागणार नाही. जे घडेल त्यांस काही प्रमाणात ह्या 'शाह्या' जबाबदार असतील. जगातील आदर्श लोकशाही व्यवस्था धोक्यामधे आणण्याचे पाप त्यांच्याकडून घडू नये ही अपेक्षा!

No comments:

Post a Comment